CSRD

Op wie is de CSRD van toepassing?

De CSRD wordt stapsgewijs geïntroduceerd voor grote ondernemingen en beursgenoteerde kleine en middelgrote ondernemingen (MKB). De eerste groep bedrijven die per 1 januari 2024 moet rapporteren, zijn de grote bedrijven die nu al aan de Non Financial Reporting Directive (NRFD) moeten voldoen. Per 1 januari 2025 volgen de grote bedrijven die nog niet onder de NRFD vallen. Een onderneming wordt als groot gezien als op twee opeenvolgende boekjaren aan ten minste twee van de drie volgende vereisten is voldaan:

1. Minstens 250 werknemers in dienst
2. Netto-omzet van minstens € 40 miljoen
3. Minstens € 20 miljoen op de balans

Vanaf 1 januari 2026 hebben beursgenoteerde MKB-bedrijven een rapportageverplichting.

Ga via onderstaand stroomschema na of de CSRD van toepassing is, en zo ja vanaf welk boekjaar. Bedrijven die onder CSRD vallen moeten zich tijdig gaan voorbereiden.

Welke informatie moet je rapporteren?

Wat er precies in het duurzaamheidsverslag moet komen te staan verschilt per bedrijf.

Verplicht zijn een aantal algemene toelichtingen. Verder wordt de inhoud van de rapportage aan de hand van een dubbele materialiteitstoets bepaald. De onderneming hoeft alleen over een onderwerp te rapporteren als dat onderwerp belangrijk (‘materieel’) is voor de onderneming. De dubbele toets houdt in dat je kijkt naar het effect van de activiteiten van de onderneming op de omgeving en de manier waarop de onderneming op haar beurt door duurzaamheidskwesties wordt beïnvloed.

De duurzaamheidsverslaggeving heeft de volgende rapportagebieden:

• Governance: het bestuur en de cultuur van een bedrijf
• Strategie: de strategie en het beleid over duurzaamheid
• Impact, risico- en kansbeheer: risico’s en kansen voor de onderneming van duurzaamheid
• Maatstaven en doelen: hoe zijn de doelen geformuleerd en hoe worden de prestaties gemeten?

Hoe moet je rapporteren?

De duurzaamheidsrapportage wordt onderdeel van het bestuursverslag van de onderneming en wordt gecontroleerd door de accountant. De Europese Commissie geeft een voorbeeld van de structuur van de duurzaamheidsverklaring en een voorbeeld van de verklaring zelf.

De CSRD wordt uitgewerkt in een aantal duurzaamheidsstandaarden, zogeheten European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Onlangs publiceerde de Europese Commissie een aantal eerste algemene en thematische ESRS. De algemene ESRS gelden voor elk bedrijf, ongeacht de sector waarin het bedrijf actief is. De thematische ESRS gelden voor specifieke ESG thema’s. Er komen onder andere ook nog sectorspecifieke ESRS aan, waaronder voor de sector transport. Deze moet de Europese Commissie uiterlijk in juni 2024 vaststellen.

Hoever werkt de CSRD door naar ‘kleinere’ bedrijven?

‘Kleinere bedrijven’ zijn in deze context (niet-beursgenoteerde) midden- en klein bedrijven (MKB) die buiten het toepassingsbereik van de CSRD vallen. Maar via hun grote opdrachtgevers kunnen ze toch met de rapportageplicht te maken krijgen. De CSRD schrijft namelijk voor dat een onderneming met CSRD rapportageverplichtingen, ook informatie over de prestaties van haar waardeketen(s) moet rapporteren op verschillende duurzaamheidsthema’s. Onder waardeketen wordt zowel ‘upstream’ als ‘downstream’ verstaan en vallen dus de toeleveringsketen (leveranciers en (in)directe zakenpartners) en klanten van een rapporterende onderneming.

Let op: het kunnen geven van duurzaamheidsinformatie wordt waarschijnlijk door opdrachtgevers als (contractuele) voorwaarde gesteld voor het aangaan van een overeenkomst. Grote opdrachtgevers moeten over de toekomst, maar ook over afgelopen periodes gaan rapporteren. Hiervoor vragen ze informatie op aan hun leveranciers en relaties.

Tip: Begin zo snel mogelijk met het verzamelen van informatie waarvan je verwacht dat die gevraagd wordt door opdrachtgevers en ga hierover met elkaar in gesprek.

Welke informatie wordt aan ‘kleinere’ bedrijven gevraagd?

Hoewel de CSRD niet alleen over CO₂- uitstoot gaat, gaan informatieverzoeken aan ’kleinere’ bedrijven binnen de transport- en logistieke sector naar verwachting vooral over de bruto Scope-3 broeikasgasemissies. Dat zijn emissies binnen de upstream en downstreamwaardeketen die optreden buiten de Scope 1 en Scope 2 emissies van de rapporterende ondernemingen.

Hieronder staat een overzicht van de inhoud van scope 1 t/m3:

Scope 1: directe uitstoot van het bedrijf, zoals eigen vrachtwagens en zelf opgewekte energie;
Scope 2: indirecte emissies, zoals energie die wordt ingekocht en gebruikt voor verwarming, verlichting, koeling, intern transport en opslag;
Scope 3: indirecte emissies in de waardeketen, zoals uitbesteed transport en modaliteiten weg, rail,
scheepvaart en luchtvaart.

De Europese Commissie heeft in de ESRS voor CO₂-rapportage een tabel opgenomen over de Scope-3 rapportage. De Scope-3 emissies mogen daarnaast ook worden gepresenteerd volgens de ISO 14064-1:2018 norm waar ISO -14083 op afgestemd is. ISO-14083 vormt de internationale standaard voor toerekening van CO₂.

Omdat informatie verzamelen in de waardeketen complex kan zijn, mag de rapportageplichtige onderneming  de eerste drie jaar sectorgemiddelden of andere indirecte maatstaven (‘proxies’) gebruiken, als het niet lukt om informatie van de waardeketen te krijgen. De onderneming moet toelichten welke inspanningen zijn geleverd om de informatie te krijgen en aan te geven hoe ze ervoor gaan zorgen dat ze in de toekomst wel aan de nodige informatie komen.

Meer informatie over deze normen, het registreren, het berekenen en toerekenen van CO₂ vind je op de pagina Co₂ meten: de toekomst voor de transport- en logistieke sector.

Meer informatie

Meer informatie over CSRD vind je onder meer op de website van de AFM. De Sociaal-Economische Raad (SER) heeft een uitgebreide Q&A en webinars over de CSRD gepubliceerd. EFRAG, de organisatie die de ESRS in opdracht van de EC ontwikkelde, heeft op haar website meer informatie over de ESRS en diverse uitlegvideo’s beschikbaar.