Infrastructuur
TLN vindt het positief dat de coalitie structureel €1,25 miljard uittrekt voor het beheer en onderhoud van infrastructuur om zowel het achterstallig als toekomstig onderhoud te bekostigen. TLN heeft hier meerdere malen voor gepleit. Het beoogde bedrag is niet volledig dekkend maar komt aardig in de buurt van de budgetbehoefte van Rijkswaterstaat. De budgetten bouwen zich de komende jaren naar die €1,25 miljard op waardoor de eerste jaren het achterstallig onderhoud nog zal oplopen. De sector moet rekening blijven houden met afsluitingen en hinder op de weg.

Minder duidelijk is het coalitieakkoord over investeringen in nieuwe infrastructuur. In het akkoord geeft de coalitie aan te willen investeren in uitbreiding en verbetering van infrastructuur om goede en snellere verbindingen tussen de stad en de regio te realiseren maar een duidelijke vertaling naar een relevant budget blijft achterwege. Het akkoord spreekt wel over een investering van €7,5 miljard voor de komende 10 jaar voor goede ontsluiting van nieuwe woningen. TLN is blij dat de coalitie wil investeren bereikbaarheid. De branchevereniging zal dan ook de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat nauwlettend volgen en hun aandacht vragen voor de aanpak van de grote knelpunten en de financiering hiervan.

Betalen naar gebruik
Met de invoering van rekeningrijden zet het kabinet een belangrijke stap om de druk op onze mobiliteit te verminderen. Dit is een logische en noodzakelijke vervolgstap op de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens, die in 2026 in werking moet gaan treden. TLN benadrukt dat de invoering van een systeem van betalen naar gebruik voor automobilisten niet ten koste mag gaan van de terugsluis van de netto-opbrengsten uit de vrachtwagenheffing. Deze gelden heeft de transportsector keihard nodig om de komende jaren te verduurzamen. Daar zijn al in het vorige regeerakkoord en in het klimaatakkoord duidelijke afspraken over gemaakt. Het wetvoorstel Vrachtwagenheffing ligt bij de Tweede Kamer en TLN gaat ervan uit dat dat zo spoedig mogelijk wordt behandeld.

Logistiek
TLN is blij dat de coalitie het economisch belang van de sector transport en logistiek letterlijk benoemt. Met betrekking tot de component ‘logistiek’ valt op dat het akkoord spreekt van het tegengaan van de zogeheten ‘verdozing’ van de leefomgeving. Hiertoe (naast een aantal andere ruimtelijke problemen) wil de coalitie de Nationale Omgevingsvisie actualiseren. TLN zal de komende tijd nadrukkelijk(er) contact leggen en onderhouden met het minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening om een discussie over esthetiek te verbreden naar een discussie waarin ook het economisch belang van logistiek wordt meegewogen. We moeten zorgen dat er genoeg ruimte blijft om logistiek te ondernemen.

Multimodaal
Steeds meer leden maken naast gebruik van de weg, ook gebruik van het spoor en het water. De coalitie wil het verplaatsen van goederenvervoer van de weg naar het spoor en het water stimuleren. Dit is geen nieuw geluid. TLN is van mening dat het gebruik van de verschillende modaliteiten goed is en dat het doel een ‘modal optimum’ moet zijn. Modal shift mag geen doel op zich zijn. 

Duurzaamheid
Het nieuwe kabinet zet fors in op duurzaamheid. Nederland wil koploper zijn en verhoogt de CO2-reductie naar 60% in 2030 om tegenvallers te kunnen opvangen. Alle bedrijven moeten de omslag naar een duurzame bedrijfsvoering kunnen maken, de vervuiler betaalt en niemand blijft achter. Het MKB kan rekenen op ondersteuning bij verduurzaming en de regels voor ondernemers worden gemakkelijker, zo staat in het coalitieakkoord te lezen. Dat betekent ook dat de mobiliteitssector moet inzetten op het fors terugdringen van uitstoot. Elektrisch vervoer wordt gestimuleerd en duurzame stadslogistiek en vrachtverkeer krijgen ondersteuning. Dat betekent ook een versnelde uitrol van laadinfrastructuur. Voor de lange afstanden wordt bijmenging van duurzame biobrandstoffen gestimuleerd. TLN is hier positief over.

Het coalitieakkoord beschrijft een enorme financiële impuls van €35 miljard voor de komende 10 jaar voor de vergroening van de energiesector, de industrie, de gebouwde omgeving en de mobiliteit. Zero Emissie Stadsdistributie, de laadinfra voor de logistiek en de bijmenging van duurzame brandstoffen worden specifiek genoemd als segmenten die ondersteuning nodig hebben voor de transitie. Ter dekking van de investeringen zal begin 2022 een aanvraag worden ingediend in Brussel ten behoeve van het Herstelfonds. Onduidelijk is nog welk budget uiteindelijk beschikbaar zal komen voor de logistieke sector. De lobby van TLN zal erop gericht zijn om voldoende transitiebudget beschikbaar te krijgen voor de periode totdat de vrachtwagenheffing met de afgesproken netto terugsluis van de opbrengsten in werking treedt.

Veiligheid en criminaliteitsbestrijding
Veiligheid en de aanpak van ondermijnende criminaliteit worden neergezet als hoofdthema’s uit het akkoord. De coalitie wil een stevige en gerichte aanpak met aandacht voor zowel repressie als preventie en wil daar oplopend structureel €1 miljard voor reserveren. Ook wil de coalitie de aanpak van cybercriminaliteit versterken. TLN heeft in het verkiezingsmanifest “Samen verdienen, samen verduurzamen” gevraagd om een harde aanpak en vindt het positief dat hiervoor extra budget komt. Desondanks wordt onze sector daarbij niet specifiek genoemd maar het ministerie van Justitie en Veiligheid is al bezig om dit onderwerp verder uit te werken. Daarbij zijn ‘logistieke knooppunten’, zoals de mainports, (bloemen)veilingen en het transport van en naar die knooppunten volop in beeld. In het beroepsgoederenvervoer willen we criminaliteit zoveel mogelijk uitbannen. Het ontbreken van een goede handhaving en gebrek aan gegevensuitwisseling en samenwerking faciliteren dat veel onder de radar kan gebeuren. TLN zal aandacht blijven vragen voor verlaging van de vergunningsgrens naar 0 kg, ontwikkeling van beveiligde parkings en toepassing van ‘sensing’ (slimme camera’s) op verzorgingsplaatsen.

Handhaving
TLN heeft in aanloop naar het coalitieakkoord gepleit voor meer capaciteit voor zichtbare fysieke handhaving langs de weg, in aanvulling op de versterking van digitale handhaving. Meer fysieke handhaving gecombineerd met slimme handhaving versterkt de barrière voor crimineel misbruik en bevordert een eerlijke concurrentiepositie in de sector. In de financiële bijlage van het coalitieakkoord staat te lezen dat er extra geld beschikbaar komt voor versterking van de ILT. Het is echter nog niet duidelijk of dit betekent dat de fysieke handhaving hiermee wordt versterkt voor onze sector. Fysieke handhaving is noodzakelijk om met de voeten in de praktijk te blijven staan en voor een gelijk speelveld met de buitenlandse vrachtwagens die niet in het digitale toezicht meedraaien. TLN pleit voor een plan voor effectieve handhaving in de sector waarin de diverse instanties samenwerken en gegevens uitwisselen. Dat is niet in de tekst van het coalitieakkoord opgenomen. TLN zal dit de komende tijd adresseren bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Digitalisering
Het onderwerp digitalisering komt op veel plaatsen aan bod in het coalitieakkoord. De regerende partijen zien digitalisering als belangrijk thema dat geweldige kansen biedt voor de samenleving en de economie. Nederland wil internationaal leidend worden in digitalisering en nieuwe technologieën. Voor de logistieke sector geldt dat we zeker leidend zijn voor het toepassen hiervan. Het biedt Nederland kansen om de concurrentiepositie te versterken. Er is wel een duidelijke visie nodig over hoe de overheid dit onderwerp goed wil organiseren. Vanuit welk ministerie vindt de coördinatie plaats? Veel onderwerpen over digitalisering en data worden beschreven vanuit het perspectief van de burger, bijvoorbeeld de ontwikkelingen op het gebied van digitale identiteit, platforms en cyber- security. Onderwerpen die voor het bedrijfsleven ook interessant zijn. Bij het onderwerp infrastructuur is geen relatie gelegd naar inzet van data en digitalisering. Slim gebruik van infrastructuur (door middel van data en digitalisering) kan de mobiliteit en de doorstroming bevorderen, waarmee de bestaande capaciteit optimaler wordt gebruikt. Het MKB wordt door de coalitie gezien als belangrijk en er komt ondersteuning bij digitalisering. Op welke manier en met welke budgetten is nog onduidelijk. Er is aandacht voor innovatieve bedrijven, maar MKB-bedrijven zijn de motor van de economie. Er zijn aanvragen ingediend voor dit onderwerp bij het Nationaal Groeifonds.

Scholing en werving
Het coalitieakkoord pleit voor beroepsopleidingen die gericht zijn op de arbeidsmarkt. Dat biedt een nieuwe opening voor het gesprek tussen bedrijfsleven en onderwijs over het doelmatig opleiden van jongeren. De coalitiepartijen ondersteunen de zoektocht naar het ‘onbenut arbeidspotentieel’. Omdat er gedurende langere tijd waarschijnlijk meer vacatures zullen zijn dan beschikbare mensen, zijn er meer kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat vraagt veel van ondernemers, omdat deze doelgroep niet voor niets in die positie zit. Hulp vanuit de overheid/UWV bij het ‘onboarden’ is dan hard nodig. Het is hoopvol dat het aantal beschutte werkplekken wordt uitgebreid.

Voor alle werkenden in Nederland komen er leerrechten, waarmee een ‘Leven Lang Ontwikkelen’ (permanente scholing) kan worden betaald. Omdat werkprocessen en beroepen razendsnel veranderen door bijvoorbeeld digitalisering, is dat hard nodig. Zij-instromers kunnen met deze leerrechten al goed voorbereid onze sector instromen en daarna zich met behulp van ‘Pitstop (stlwerkt.nl)’ verder blijven ontwikkelen. Daarbij blijven de leerrechten ook van toepassing en zijn de kosten draaglijk.

TLN werkt in diverse regio’s samen met onderwijs en overheden in Publiek Private Samenwerkingen. Via het Kennis DC is er een mooie samenwerking opgezet met relevante HBO-instellingen, waar via toegepast onderzoek praktische oplossingen worden gevonden. Ook bieden stages van MBO- en HBO-studenten kansen voor werkgevers om nieuwe kennis en kunde binnen te halen in de eigen onderneming. Samenwerking in de regio kan versneld leiden tot innovatieve oplossingen en een versterkt netwerk met grote denkkracht. TLN ziet zich door het coalitieakkoord op dit gebied gesterkt in initiatieven die de komende jaren het arbeidsmarktpotentieel kunnen vergroten.

Afval en bouw
De coalitie bouwt voort op de ingeslagen weg in de circulaire economie: meer grondstoffen uit afval halen. Ook op dit gebied willen de regerende partijen Europees koploper worden. Dat betekent ook dat producenten verplicht worden meer recyclaat te verwerken in nieuwe producten. Aan de voorkant – de core-business van de TLN-leden – kan deze aandacht positief zijn om meer zuivere en beter te verwerken afvalstromen te krijgen, hetzij door inzameling aan de bron, hetzij door nascheiding.

TLN is positief over de bouwopgave van jaarlijks 100.000 nieuwe woningen. Een groot aantal leden is direct of indirect bij vervoer in de bouw betrokken. TLN vraagt aandacht voor een probleem dat geadresseerd is door een aantal leden dat in de winning van zand en grind actief is: doordat vergunningen niet meer worden afgegeven door de betrokken provincies zijn er over vijf jaar geen primaire grondstoffen (zand en grind) meer, wat grote gevolgen heeft voor de bouw.

De coalitie besteedt €25 miljard tot 2035 om het stikstofprobleem op te lossen. Mogelijk worden daardoor nog meer (financiële) middelen vrijgemaakt om de transitie naar schoon en emissieloos bouwen te versnellen. Daarvoor loopt nu al het programma Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB), waar TLN nauw bij betrokken is. De transitie naar schone en duurzame landbouw zal hierdoor ook versneld worden via verschillende maatregelen.

Fiscaliteit
Op het gebied van fiscaliteit kondigt de coalitie een paar opvallende maatregelen aan. Het lijkt erop dat zowel Inkomstenbelasting-ondernemers (verlagen zelfstandigenaftrek) als Vennootschapsbelasting-ondernemers (wellicht verhoging tarief Vennootschapsbelasting) meer belasting gaan betalen over inkomsten. Dit is weliswaar niet specifiek voor de transportsector maar geldt voor alle ondernemers.

Ook de aankondiging dat de vrijstelling BPM voor bestelauto’s wordt afgebouwd valt op. In de BPM geldt momenteel een vrijstelling voor bestelauto’s van ondernemers. Deze vrijstelling wordt per 1 januari 2024 in drie stappen naar nul afgebouwd in 2026. Hierna is het reguliere BPM-tarief voor bestelauto’s ook van toepassing voor ondernemers. De vrijstelling in de BPM voor emissievrije bestelauto’s blijft wel bestaan. Dat er met alle aandacht voor het klimaat iets gaat gebeuren met de belasting voor bestelwagens met een verbrandingsmotor is niet verrassend. TLN is daar ook niet per se op tegen, op voorwaarde dat er voldoende zero emissie alternatieven beschikbaar zijn. Feitelijk is een kostenverhoging van nieuwe voertuigen met verbrandingsmotoren nodig om de business case voor elektrische bestelauto’s aantrekkelijker te maken. Dat helpt ondernemers om op een natuurlijke manier over te stappen naar zero emissie technologie. De vraag is wel hoe je dat dan doet en wat je er tegenover zet. Daarover wil TLN nadrukkelijk met het nieuwe kabinet in gesprek.