‘Het vervoer van Nederland naar Engeland gaat zonder al te grote problemen’, zegt Verhagen. ‘In de eerste weken was het wel een chaos. Maar dat is inmiddels verbeterd.’ Dat geldt niet voor de stroom van Engeland naar Europa. Controles zorgen voor oponthoud en hogere kosten. Europa heeft in tegenstelling tot het Verenigd Koninkrijk per afgelopen 1 januari het volledige formaliteitenstelsel ingevoerd. Verhagen: ‘Geen gefaseerde invoering maar meteen ‘boem’. Per 1 januari moet je voldoen aan de formaliteiten alsof het een derde land is waaruit de goederen komen, zoals de Verenigde Staten of China.’

Stempels
 ‘We zijn met de retourvrachten vanuit het Verenigd Koninkrijk minimaal een dag extra onderweg’, zegt Alex Huizer, salesmanager bij HSF Logistics. ‘Die douaneformaliteiten en keuringen door de NVWA kosten gewoon tijd. Aan de Engelse kant moeten ze gezondheidsverklaringen meeleveren. Op die documenten komen veel handmatige aanpassingen voor. Die moeten allemaal apart worden afgestempeld. Een chauffeur heeft certificaten bij zich met gemiddeld veertig tot vijftig stempels. Het is helemaal rampzalig als er een foutje in zit. Dan gaat de vracht in de wacht. We zijn dan een week tot een maand kwijt om die vracht vrij te krijgen. De koelverse goederen kun je dan weggooien.’

Kostenverhogend
Het is niet gek dat de retourstroom uit het VK in het begin bijna helemaal stil viel. ‘Er ontstond een logische dip in retourvrachten door het vele oponthoud bij veterinaire formaliteiten. Inmiddels is een stevig herstel ingezet’, aldus Huizer. ‘Er is meer gewenning aan de documenten, maar we zijn vaak nog wel langer bezig dan voorheen. Het keuren en het gezondheidscertificaat kosten niet alleen tijd maar ook geld. Dat heeft een kostenverhogend effect op de vrachten, waar de klant overigens alle begrip voor heeft.’

Vertragingen
Dit zijn geen hoopgevende verhalen als douane en keuringsdiensten de andere kant op ook serieus aan het werk gaan. Per 1 oktober 2021 is een gezondheidscertificaat verplicht voor vlees, eieren, zuivel en visserijproducten die vanuit de EU naar het VK gaan. Ook moet de Engelse importeur een vooraanmelding doen. En dat terwijl veel importeurs ook nog alle uitgestelde aangiften moeten bijwerken die ze met een half jaar uitstel mogen doen. ‘Dat houdt op 1 januari 2022 op’, zegt Verhagen. ‘Dan is het bal geopend van directe douaneaangiften en fysieke keuringen. Als er dan 50 auto’s van de boot afrijden die allemaal gekeurd moeten worden, kun je op je klompen aanvoelen dat er vertragingen gaan optreden.’

Doorbelasten
Wat kunnen ondernemers  doen als voorbereiding? ‘Net zoals we dat eerder hebben gedaan, onderhouden we goed contact met onze klanten’, zegt Jan-Peter Müller van Müller Fresh Food Logistics. ‘We bespreken wat er gaat veranderen. De informatievoorziening van TLN is daarbij belangrijk. We hebben tot nu toe heel flexibel geopereerd. Na een maand hebben we het net opgehaald en zijn met onze klanten gaan kijken hoe het ging. Het kost toch meer begeleiding, inklaring en wachttijden. Daar hebben we met onze opdrachtgevers een goede modus in bereikt. We belasten door op reële basis. Dat zullen we blijven doen.’

Ontzorgen
Wie ondersteuning zoekt in douanezaken kan terecht bij douane-expert Gaston Schul. Rob Ewalds is eigenaar/ directeur van dit bedrijf. Hij deed vorig jaar een tactische zet met de overname van een douanebedrijfje van drie man in het VK. ‘We zitten vanaf 1 juni al met 31 man in twee vestigingen’, zegt Ewalds. ‘Dat geeft aan hoe hard het kan gaan, hoeveel werk er aan de winkel is. Wij bieden een zogeheten ‘one-stop-customs-shop’. We maken voor een klant in Nederland een document dat we naar onze vestiging aan de overkant schieten. Met één klap ontzorgen we de klant. Hetzelfde kunnen we de andere kant op ook doen.’

QR-code
Bij Gaston Schul laten ze uitvoer en invoer zo naadloos mogelijk op elkaar aansluiten. Digitalisering helpt in dat proces. Ook de NWVA ziet dat al dat papier niet de handigste oplossing is. Verhagen: ‘De keuringsdienst is in gesprek met de DEFRA – de Engelse NVWA – om te kijken of een vervoerder een certificaat kan laten zien via een QR-code op zijn mobiele telefoon. Het is een eerste stap. Gezondheidscertificaten zijn wereldwijd nog niet goed gedigitaliseerd. De EU is er wel klaar voor, maar je hebt ook met landen te maken. Die zijn op het vlak van IT nog niet zo ver.’

Niet duidelijk
Veel van wat ingevoerd moet worden, is nog niet duidelijk. Waar de keuringsposten komen is nog niet bepaald. Ook is er nog geen duidelijkheid over het systeem voor de veiligheidscertificaten. De Entry Summary Declaration (ENS) geldt vanaf 1 januari 2022 voor alle ladingen. Dat is een belangrijk punt voor TLN-leden want de ENS moet worden gedaan door degene die de vracht binnenbrengt. In veel gevallen de vervoerder dus. TLN houdt je op de hoogte van alle ontwikkelingen.

Specialisme
Is er dan helemaal niets positiefs aan de Brexit? ‘Jazeker, we hebben meer vervoer gekregen naar Engeland’, zegt Henk-Jan Markvoort, manager Internationale Expeditie bij Müller. ‘Je merkt dat het een specialisme aan het worden is. Ingewikkelder kan in een bepaalde markt ook een voordeel bieden.’ Dat bevestigt Huizer van HSF: ‘Sterke spelers blijven over. Volume helpt, maar het is ook aanpassingsvermogen. We hebben een aparte customs-afdeling die met haar specifieke kennis essentieel is voor ondersteuning van onze operationele processen. Wij zien dit als een investering in de toekomst

Komende veranderingen voor export vanuit Europa naar het Verenigd Koninkrijk

Per 1 oktober 2021: fase 2 Border Operating Model

• Operating ModelVerplichte certificering voor het merendeel van veterinaire lading: vlees, eieren, zuivel, visserijproducten en veel producten van dierlijke oorsprong. De vervoerder moet het certificaat tonen aan de grens.
• De importeur in het VK moet zendingen als hierboven vermeld voormelden in het Britse IPAFFS (Import of products, animals, food and feed system).

Per 1 januari 2022: fase 3 Border

• Verplichte fytosanitaire certificering voor‘laag risico’ landbouwgoederen zoals snijbloemen, groenten en fruit.
• Toegang tot het VK via pre-lodgement of temporary storage.
• Voor alle goederen geldt directe aangifte (uitstel is niet meer mogelijk).
• Verplichte veiligheidsaangiften: voor alle lading die het VK binnenkomt is een Entry Summary Declaration nodig.
• Keuring van veterinaire lading bij Border Control Posts (BCP) (allereerst voor transporten van vlees, eieren, zuivel, visserijproducten, veel producten van dierlijke oorsprong en voor ‘hoog risico’ plantaardige landbouwgoederen, zoals bomen en vaste planten).

Meer informatie op www.getreadyforbrexit.eu en op www.tln.nl