‘Met goed onderwijs talenten ontwikkelen’
In het regeerakkoord zitten veel onderwerpen die van belang zijn voor TLN-leden. Hoe wordt bijvoorbeeld de aansluiting van het onderwijs op de sectorale arbeidsmarkt verbeterd?
TLN is te spreken over de stelling in het regeerakkoord dat goed onderwijs jongeren de kans biedt om hun talenten te ontwikkelen. Om dat te bereiken, is krachtig beroepsonderwijs nodig en dat uit zich in verschillende voorgestelde maatregelen.
Aantal BBL-leerlingen omhoog: instroom in de sector, minder kosten bedrijfsleven
TLN is verheugd over de maatregel om de cascadebekostiging in het MBO af te schaffen. Doel van deze maatregel is dat het aantal BBL’ers (leerlingen die 4 dagen werken en 1 dag in de week naar school gaan) toe gaat nemen. Instroom van jonge mensen in de transport- en logistieksector is hard nodig om zowel de vervangingsvraag als de uitbreidingsvraag op te vangen. Het ‘stapelen’ van opleidingen is dan beter mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan een gediplomeerd logistiek medewerker (MBO2-niveau) die direct daarna wil doorleren voor logistiek supervisor (MBO3-niveau). Ook het doorleren is overigens via een BBL-constructie mogelijk, waardoor leren en werken vaak beter met de privéomstandigheden zijn te combineren (zie hierna: vraagfinanciering).
Het regeerakkoord benoemt dat er meer aandacht komt voor de doelmatige bestedingen van overheidsgeld in het onderwijs. TLN vindt dat nodig en staat daar vierkant achter, omdat dit verheldering brengt in de dialoog tussen onderwijs, branches en sectoren. Als gesprekken rondom de financiering van BeroepsPraktijkVorming (BPV) plaatsvinden op basis van een verduidelijkt uitgangspunt, dan bereiken we snel resultaten.
Onderwijs in de beroepscontext: verbeterde aansluiting op de sectorale arbeidsmarkt
Een echt winstpunt, waarvoor TLN al jaren pleit, is de wijziging van de rekentoets in het MBO: die word beroepsgericht, waardoor de leerlingen veel sneller en veel praktischer opgeleid kunnen worden. Geen onbegrijpelijke verhaaltjessommen meer voor de chauffeurs in opleiding. TLN verwacht concrete berekeningen inzake ladingzekeren. En voor de logistici rekenvaardigheden waarmee zij tijdens hun werk of stage in warehouses praktisch aan de slag kunnen. De aansluiting van het onderwijs naar de arbeidsmarkt verbetert hierdoor enorm. Daarom roept TLN het nieuwe kabinet op hier echt haast mee te maken.
Toekomstgericht onderwijs: duurzaam inzetbare professionals
De aangekondigde herziening van de onderwijsprogramma’s (curricula), waarbij er nadruk komt op digitale geletterdheid en praktische vaardigheden, juicht TLN toe. De leerlingen van vandaag zijn de professionals van morgen en die hebben nog een lange loopbaan voor de boeg.
Momenteel is 15% van de Nederlandse beroepsbevolking laaggeletterd. Dat is een hele grote groep mensen die niet goed kan lezen en schrijven, maar daarom ook niet goed overweg kan met geautomatiseerde systemen. Hier bevindt zich een verborgen risico, ook op onze sectorale arbeidsmarkt. Echter, het is ook een kans, omdat de groep een verborgen arbeidspotentieel in zich heeft dat ontgonnen kan worden. TLN ontwikkelt in samenwerking met STL een oplossing voor dit probleem. Het feit dat het regeerakkoord diezelfde richting op kijkt en daarvoor het budget met 5 miljoen per jaar verhoogt, geeft de sector een steun in de rug.
Doorlopende leerlijn: later kiezen, eerder aan de slag
In Nederland moeten kinderen op het voortgezet onderwijs op zeer jonge leeftijd bepalen in welke richting zij hun beroep gaan kiezen. Internationaal gezien hebben wij daarin een uitzonderingspositie. In het regeerakkoord worden er maatregelen aangekondigd die het mogelijk maken om die keuze uit te stellen, zoals een verlengde brugklas of 10-14 (jaar) scholen. Dat geeft ons nog meer de kans om de jongeren uit te leggen wat het werken in de transport- en logistieksector precies inhoudt. In samenwerking met STL steekt TLN hier veel energie in, onder andere door het verzorgen van gastlessen en het vertonen van beroepenfilmpjes.
TLN is zeer verheugd dat er 100 miljoen euro per jaar beschikbaar komt voor het techniekonderwijs in het VMBO. Daar worden jongeren voorbereid op een loopbaan in onder andere het transport. TLN verwacht dat deze maatregel gaat leiden tot meer instroom in de sectorale MBO-opleidingen.
De kwalificatieplicht gaat gelden voor jongeren tot 21 jaar. Het is voor leerlingen niet meer mogelijk om voor hun 21e van school te gaan zonder dat zij een startkwalificatie hebben: de opleiding voor het vinden van geschoold werk. Dat is een diploma op MBO2-niveau, een havo- of een vwo-diploma. Op die manier verzekeren zij zich van een goede start van hun loopbaan en hun arbeidsmobiliteit.
De overstap van het VMBO naar het MBO, en vanuit het MBO naar het HBO, wordt voor leerlingen makkelijker gemaakt door dit meer praktisch in te richten. Het nieuwe kabinet vraagt hiermee veel van het onderwijs. TLN maakt zich er sterk voor dat dit op korte termijn echt wordt opgepakt en zal de lobby voeren om dit tot praktische resultaten te laten leiden.
Iedereen doet mee op de sectorale arbeidsmarkt: ongeschoold werk bestaat niet meer
Als het halen van een startkwalificatie er echt niet in zit, omdat het beheersen van alle werkprocessen gewoon te moeilijk is voor deze leerling, dan is het voor werkgevers en werknemer heel prettig als aangetoond kan worden over welke kwaliteiten een potentiële werknemer wel beschikt. De huidige ‘praktijkverklaringen’ die door de Stichting Beroepsonderwijs & Bedrijfsleven (SBB) worden afgegeven en door TLN in de transport- en logistieksector erkend worden, krijgen een meer officieel karakter nu er in het regeerakkoord genoemd wordt dat het mogelijk wordt om vakcertificaten te behalen. Een diploma komt dan wel in zicht, omdat de leerling langer mag doen om zich de lesstof eigen te maken. Leren op de werkplek is daarbij het uitgangspunt. Dit voornemen van het nieuwe kabinet sluit naadloos aan bij het project ‘Branche Kwalificatie Structuur’ waaraan TLN, in samenwerking met STL, al enige tijd werkt.
Het regeerakkoord kondigt aan dat vraagfinanciering in het MBO mogelijk wordt. Concreet betekent dit dat de student betaalt voor de studiepunten die worden gevolgd; alle kans om de studie te combineren met zorgtaken thuis (kinderen, mantelzorg) of met het opstarten van een eigen bedrijf.
Regionale samenwerking bedrijfsleven en beroepsonderwijs
TLN is enthousiast over het feit dat het nieuwe kabinet het regionale arbeidsmarktperspectief omarmt om de aansluiting van het beroepsonderwijs op de regionale arbeidsmarkt nog beter voor elkaar te krijgen. TLN werkt in veel regio’s (oktober 2017: minstens tien initiatieven) al geruime tijd samen met overheid (provincie, gemeente), onderwijs (VMBO, MBO, HBO) en ondernemers (onze eigen leden) om via een publiek-private samenwerking (PPS) de antwoorden te vinden op de vragen van de regionale sectorale arbeidsmarkt. In dat verband is de aandacht die het regeerakkoord heeft voor start-ups en PPS-en met het MKB zeer interessant en veelbelovend. De Kennisakkoorden Logistiek op MBO- en HBO-niveau, gesloten vanuit het topsectorenbeleid, zijn daarvan eveneens een goed voorbeeld.
De ruimte die er binnen het MBO wordt geboden voor regionale invulling en innovaties zijn hoopgevend voor de toekomst. TLN is deelnemer in een groot aantal centra voor innovatief vakmanschap (CIV’s) in het logistieke beroepsonderwijs, waar niet alleen de inhoud van het toekomstgerichte onderwijs op de agenda staat, maar zeker ook de vraag van ondernemers naar goede arbeidskrachten en (zeker niet in de laatste plaats) de aandacht voor het imago van onze sector.
Leven Lang Ontwikkelen: duurzaam inzetbaar door een actueel CV
Het regeerakkoord legt op alle fronten de nadruk op samenwerking tussen alle vormen van onderwijs en het bedrijfsleven. Niet alleen voor jongeren, maar zeker ook voor werkenden. De leven-lang-leren-rekening is daarvan een voorbeeld. Dit is een individuele leer-rekening voor alle Nederlanders die een startkwalificatie hebben behaald. TLN is benieuwd naar de uitwerking die ook O&O-fondsen betrekt en sociale partners een belangrijke rol geeft.