Opinie Henk van der Wal: Na Shell en de boeren, transport en logistiek voor de rechter?

Het is 10 oktober 2030, als ik in de ochtend word gebeld door Marjan Minnesma en Roger Cox: ‘Henk, we gaan de sector Transport en Logistiek voor het gerecht dagen. We zien het graag anders maar de sector komt niet in beweging. Jullie hebben elkaar volledig klemgereden.’

Nog niet heel lang geleden was het ondenkbaar dat een overheid, multinational of invloedrijke sector met rechterlijke hand gedwongen zou worden tot verduurzaming. Dat is veranderd. Anno 2022 is het ondenkbare denkbaar geworden: een klimaatzaak tegen de sector Transport en Logistiek. Het zou zo maar kunnen.

Van der Wal
Beeld: Van der Wal

Wat ging eraan vooraf? 
In 2021 kreeg Shell te horen dat het een maatschappelijke zorgplicht heeft en die verwaarloost door zijn aandeel in de versnelde opwarming van de aarde, met jaarlijks 1,8 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Shell wist dit al sinds door het bedrijf zelf uitgevoerde onderzoeken van 1986. Dus oordeelde de rechter dat het bedrijf in 2030 de uitstoot met 45 procent verminderd moet hebben ten opzichte van 2019.  

In de agrarische sector heeft decennialang het economisch krachtenveld gewonnen van het boerenverstand. Een belangrijke sector, met ondernemers die veelal verkeerd geïnformeerd werden door overheid en banken. Zo dachten de boeren dat de overheid hun belangen zou beschermen. Diezelfde Nederlandse overheid werd via allerlei rechtszaken gedwongen tot zeer ingrijpende maatregelen voor de boeren. Dat kwam voor velen als een ontwrichtende schok.  

Dan nu de transportsector. We weten dat de transportsector een aandeel in de Nederlandse CO2-uitstoot heeft van zo’n 11 procent (bron: CBS) en een aandeel van 6 procent in Europa (bron: ECTA). De aanklacht zou als volgt kunnen luiden: ‘De sector is zich al decennia bewust van substantiële inefficiëntie in de keten, tot uiting komend in volledig lege transportbewegingen, halfgevulde wagens en onnodig veel lucht in de verpakkingen. De sector heeft haar zinnen gezet op technieken als zero-emissievoertuigen, maar de schaalbaarheid hiervan is nog niet bewezen.’  

Henk van der Wal. Beeld: Frans Strous (Fotografie)

 

Meerkoppige draak
Veel ondernemers in de transport en logistiek willen verduurzamen, zo blijkt uit de stroom aan duurzame initiatieven in de sector en uit een groeiend aantal deelnemers aan verduurzamingsprogramma’s zoals Lean & Green. Waarom lukt het dan tot op heden nauwelijks om de vele vormen van inefficiëntie uit de keten te slopen? In mijn eigen praktijk merk ik continu dat ik vecht tegen een meerkoppige draak: bestelde full truck loads bestaan in werkelijkheid regelmatig uit enkele pallets, data over vrachtvolume en levertijden zijn vaak onjuist. Wijzigingen ten behoeve van efficiënter, duurzamer transport zijn doorgaans moeilijk door te voeren. Ook als ‘onze’ klanten wel willen, blijkt dat zij net zo afhankelijk zijn van de wil of onwil van hún klanten. Tot slot is een al te stevige positie innemen met boetes voor leegrijden of ‘nee-verkopen’ zinloos in een markt waar sowieso al onder elkaars duiven wordt geschoten; voor jou tien anderen.  

Mijn angst voor 2030 laat zich raden: wanneer is onze sector aan de beurt? Wanneer belanden wij in de publieke wervelwind van media, petities en Kamervragen? Word ik op een ochtend echt wakker met een telefoontje over een aanstaande rechtszaak?   

Van der Wal is een allround logistiek dienstverlener. In bijna 100 jaar zijn we uitgegroeid tot een internationale organisatie met vestigingen in Nederland, Engeland, Polen, Roemenië, Azerbeidzjan, Kazachstan en Rusland. Met 425 medewerkers streven we continu naar de meest duurzame transportoplossing voor onze klanten en voor het milieu. 

 

Dit artikel is reed gepubliceerd in HUB, hét ledenblad van TLN. Auteur: Henk van der Wal
Kijktip: Bekijk ook de uitzending van ‘Nederland is Vol’ terug. In de aflevering Verkeer van zondag 9 oktober jl. ging het aan tafel over de hoeveelheid vracht wat vervoerd wordt in ons kleine land. Het levert economische welvaart op, maar zorgt tegelijkertijd ook voor lange files en een ongezond leefklimaat. Om het belang vanuit onze sector te delen zaten bestuursvoorzitter Elisabeth Post (Transport en Logistiek Nederland) en transporteur Henk van Der Wal (Van der Wal) aan tafel.