Vanaf 1 januari 2023 mogen bestuurders met een B-rijbewijs een Zero Emissie (ZE) bestelvoertuig tot maximaal 4.250 kilo besturen. Hiermee krijgen zij een vrijstelling voor het C-rijbewijs en de tachograafplicht, die normaal gesproken boven de 3.500 kilo geldt. Aan deze vrijstelling zijn een aantal voorwaarden verbonden. Zo moet de bestuurder minimaal 2 jaar in het bezit zijn van het B-rijbewijs en moet er een document zijn waarmee het extra gewicht voor het batterijpakket (tot maximaal 750 kilo) wordt aangetoond.

Complicaties

De wetgeving voor de nieuwe vrijstellingsregeling had op 1 januari 2023 klaar moeten zijn, zodat deze kon aansluiten op een proefproject. Dit proefproject is 31 december 2022 is geëindigd. Die datum bleek niet haalbaar. Om de inzet van bestaande en nieuwe ZE-bestelauto’s tot 4.250 kilo toch mogelijk te maken, is gekozen voor een overgangsperiode tot de ingangsdatum van de nieuwe wetgeving. Tijdens deze periode wordt er niet gehandhaafd op het hebben van het C-rijbewijs voor dit type voertuig. In de voorwaarden is ook opgenomen dat deelname aan de regeling alleen mogelijk is voor voertuigen geregistreerd vóór 1 oktober 2023. Deze datum is gebaseerd op de gedachte dat de nieuwe wetgeving er dan zou zijn. Inmiddels is duidelijk dat ook deze datum niet gehaald wordt. Er zijn de nodige complicaties bij het opstellen van de wetgeving en die hebben vooral te maken met de verschillende regels voor de voertuigcategorie (voor de wet is een voertuig boven de 3.500 kilo een vrachtauto) en de bepaling van het extra gewicht. Zoals het er nu uitziet zal de wetgeving pas medio 2024 gereed zijn.

 Consequenties

Met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de politie is afgesproken dat er tot 1 januari 2024 niet gehandhaafd wordt op rijbewijs C. Dit zou betekenen dat bestuurders van deze voertuigen na deze datum over rijbewijs C moeten beschikken tot het moment dat er nieuwe wetgeving is. Ook moet er een tachograaf in het voertuig zijn. Dat zou een enorme kostenverhoging voor deelnemers zijn. Chauffeurs met een C-rijbewijs zijn daarnaast moeilijker te werven dan bestuurders met een B-rijbewijs. Een ander zorgenpunt betreft de registratiedatum van 1 oktober 2023. Er zijn veel voertuigen in bestelling die pas na deze datum worden geregistreerd. Die zouden nu buiten de regeling vallen. Bedrijven die nu nieuwe ZE-bestelauto’s willen aanschaffen zullen vanwege de lange levertijden en de onzekerheid moeten kiezen voor modellen tot 3.500 kilo met een lager laadvermogen. Het gewicht van deze voertuigen kan later niet worden verhoogd als de nieuwe wetgeving er is.

 Rijbewijsrichtlijnen

TLN is vanaf het begin nauw betrokken bij de vrijstellingsregeling voor het C-rijbewijs. Deze regeling heeft als doel om de inzet van ZE-bestelauto’s in stedelijke gebieden te stimuleren. De regeling is hard nodig om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen. Inmiddels ligt er Europese wetgeving ( de derde Rijbewijsrichtlijn) die het de landen toestaat om dit te doen. Deze wetgeving wordt met de komst van de vierde Rijbewijsrichtlijn straks verder versoepeld. Naast bedrijfsvoertuigen kan dan ook personenvervoer van het hogere gewicht gebruikmaken.

Ook komen er minder strenge voorschriften voor het extra gewicht van het batterijpakket. Net als in het herzieningsvoorstel voor de richtlijn maten en gewichten, zal Brussel vrijwel zeker kiezen voor een vast extra gewicht (750 kilo) zonder verdere verklaring van de fabrikant of leverancier. Iets wat andere Europese landen al toepassen. Dat maakt het voor de overheid makkelijker om tot wetgeving te komen. Dit zijn positieve ontwikkelingen die haaks staan op de huidige onzekerheid rond dit onderwerp in ons land.

Haast maken

TLN stelt zich op het standpunt dat bedrijven die hoge investeringen doen en voorop lopen in de keuzes voor zero-emissievoertuigen, geen nadeel mogen ondervinden van de uitgestelde regelgeving. TLN vindt daarom dat de overheid haast moet maken met de nieuwe wetgeving. TLN adviseert hierbij om, vooruitlopend op nieuwe EU-wetgeving, gebruik te maken van het maximale gewicht van 750 kilo. Zonder extra complexe voorwaarden. Voor de tussenliggende tijd wil TLN dat zowel de datum voor de registratie van voertuigen (1 oktober 2023) als die voor het niet handhaven op rijbewijs C (1 januari 2024) worden verlengd tot het moment dat de nieuwe wetgeving er is.
Eind augustus neemt TLN deel aan het vervolgoverleg hierover met het ministerie, RDW en andere brancheorganisaties.